|
Endojen faktörler – Atopi
Atopi aşağıdaki “atopik hastalıklardan” birine veya birden fazlasına yol açma ihtimali olan kalıtsal bir eğilimdir: alerjik astım, alerjik rinakonjunktivit ve atopik dermatiz. “Atopi” belirli bir klinik özelliğe veya laboratuar testine bağlı değildir, hasta ve ailesinin geçmişinin ve klinik bulgularının bir kombinasyondan kaynaklanır. Bu özellikler arasında şunlar yer almaktadır:
- Egzema, alerjik rinit ve alerjik astım açısından aile ve hasta geçmişi
- Hastanın süt kabuğu, ter kaynaklı prurituz, bazı giysi dokularına ve metallere karşı toleranssızlık, fotofobi
- Kserozis derma, kulak çatlağı/egzema, dishidroz veya dishidrotik el egzeması, pitiriyaz alba, atopik kış ayağı, göğüs ucu egzeması, angüler dudak iltihaplanması
- Palmar hiperlineerlik, Hertoghe belirtisi, ““kirli çene””, keratoz pilaris gibi atopic stigmata
- Beyaz dermagrafizm, akrosiyanoz
- Toplam IgE gibi laboratuar testleri, fadiyatop
Yukarıda da belirtildiği gibi, atopi egzematoz bir hastalık olan “atopik dermatiz”e yol açabilir. Tahriş edici kontak dermatizin gelişimini de kolaylaştırabilir.
Atopik dermatizin genetik özellikleri
AD riski annesi veya babası atopi geçmişine sahip olan çocuklarda iki katına çıkar ve ebeveynlerden her ikisi de herhangi bir atopik hastalık geçmişine sahipse bu risk %50 artar. İlginç bir şekilde AD riski paternal atopiye kıyasla maternal atopiyle ilişkilidir. Sitokin genleri kümesi gibi bazı genlerin AD’yle ilişkili olduğundan şüphelenilmektedir.
Atopik dermatizin immünolojisi
AD’nin artışı bakımından en sık başvurulan açıklama “hijyen hipotezidir”, bu hipotez atopik hastalıkların erken çocukluktaki enfeksiyonlar asgariye indirilerek öncelenebileceğini ileri sürmektedir (enfeksiyonlu çocuğun kardeşleriyle teması veya dışarıda oynaması). Bu teori küçük ailelerde AD’nin halihazırda bilinen olası risk faktörleriyle de (gelirin artması, antibiyotik kullanımı ve kente göç) desteklenmektedir. İmmünolojik bulgular da “hijyen hipotezini” desteklemektedir. Alerjik cevaplar T yardımcı hücre tipi (TH) 2 immün cevabı ile başlamıştır. Diğer taraftan, enfeksiyonlar TH 1 immün cevaplarıyla indüklenmiştir. TH 1 cevapları TH 2 hücrelerinin gelişimini antagonize etmiştir. Bu erken çocukluk sırasında enfeksiyon sayısındaki düşüşün neden TH2 alerjik cevapları başlattığının bir açıklaması olabilir.
Atapik dermatizin tetikleyici faktörleri
Atopik dermatit eğilimi genetik olarak belirleniyor olsa da, ciltteki değişikliklerin başlangıcını etkileyebilecek bir dizi tetikleyici faktör bulunmaktadır. Bu tetikleyici faktörler şunlardır:
- Solunum alerjisi. Enfekte olmuş kişilerde, evdeki toz parçacıklarına ve hayvan epitelyasına karşı solunum alerjisi alerjenle temasa girdiğinde ciltte değişiklikler gerçekleşmesine veya bu değişikliklerin kötüleşmesine neden olabilir.
- Gıda alerjileri. Gıda alerjisi atopik dermatitli bebeklerde ve çocuklarda daha sıktır. Enfekte olmuş kişilerden inek sütü, yumurta, balık, soya veya yer fıstığı gibi yaygın alerjenler, alerjenle temasa girdiğinde ciltte değişiklikler gerçekleşmesine veya bu değişikliklerin kötüleşmesine neden olabilir.
- Mikrobiyal ajanlar. . Staphylococcus aureus AD cilt lezyonlarının %90’ından daha fazlasında kolonileşir. Staphylococcus aureus proteinleri yabancı antijenler gibi işlev görebilir, eksotoksinleri süperantijen gibi davranarak AD’yi daha kötü bir duruma sokabilir.
- Uzun süre banyo yapma, soğuk ve kuru hava koşulları, yetersiz emlient kullanımı gibi nedenlerle indüklenen kuru cilt egzemanın kötüleşmesine neden olabilir.
- Kaşınma ve ardından tahriş olma
- Hava geçirmez giysiler, sıcak çalışma alanları veya stres gibi nedenlerden ötürü indüklenen terleme cilt değişikliklerinin kötüleşmesine neden olabilir.
- Sigara kullanımı veya giysi gibi kimyasal/fiziksel tahriş ediciler de durumun kötüleşmesine yol açabilir.
- Fizyolojik stres
|
